Susmak modern dünyanın sevmediği bir eylemdir. Bu yüzden kişisel gelişim adı altında egosunu kan emen sülük gibi faydasız fikirler ile şişiren insanlar modernitenin gözdeleridir. Bilinçli bir eylem halinde susanlar ise oyunun kurallarını bozan mızıkçı tiplerdir.
Lübnanlı yazar Mihail Nuayme’nin Kendini Arayan Adam –Arkaş’ın Günlüğü- kitabı “susmak” kavramını bu açıdan kendi içimde enfes bir yere oturtmama yardımcı oldu. Doğrusu hayatını sürekli konuşarak tüketen insanların arasında duyduğum rahatsızlığa hem teşhis hem tedavi uyguladı. Arkaş başından geçen birtakım olaylardan sonra hayatını New York’un ücra bir kahvehanesinde bir yandan çalışarak bir yandan susarak geçiren biridir. Arkaş sukutuyla kendini şöyle ifade etmektedir: “ İnsanlar konuşanlar ve susanlar diye ikiye ayrılır. Ben suskunlardanım. Benim dışımdakiler habire konuşurlar. Dilsizler ve bebekler ise Allah’ın ağızlarına vurduğu mühür dolaysıyla konuşmazlar. Oysa ben, kendi ağzımı kendi elimle mühürledim. Ben susmanın tadını anladığım halde, konuşanlar konuşmanın acılığını anlayamadılar. Bunun için insanlar konuşurken ben hep sustum.”İnsanlar konuşurken Arkaş hep sustu. Bir arkadaşım “Arkaş’a benziyorsun “ demişti, sanırım haklı, çünkü insanlar konuşurken ben de hep susuyorum. Arkaş kendine deli diyenlere inat da hep sustu ve bu yönüyle de onu tanımadan ona benzemiştim ben. Kendimi bu çağda akıllı değil deli diye nitelemeyi hep yeğlemiştim çünkü. Konuşkan hatta fazlaca konuşkan tiplerin makbul olduğu ortamlarda, gerekli gereksiz her sözün kolayca ağızlardan dökülüverdiği mekanlarda susmaktan ve inanmaktan başka yapacak bir şeyim olmadığı için delirmiştim işte. Arkaş ise kendi deliliğini şöyle ifade etmişti: “İnsanoğluna gönül gözünü, etten ve kandan olmayan bir kulağının olduğunu; derin düşünme ve sessizlik sayesinde gözünün görmediğini görebileceğini, kulağının duymadığını duyabileceğini söylesen sana ahmak ve deli der. Öyleyse insanların görmediğini gören, duymadığını duyan, insanların gözünde deliden başka ne olabilir ki?” Susmak ve delilik arasında derin veçheler bulunmaktadır. Özellikle iç yolculuğu anlatan kitaplarda delilik ve suskunluk üzerine muhteşem bağlantıları görebilirsiniz. (Bknz: Su Üstüne Yazı Yazmak, Gariplerin Kitabı, Amak-ı Hayal)
Modernitenin iliğimize kemiğimize işleyip bizi kanser ettiği çağda Arkaş’a deli denilmesi gayet normal bir durum esasında. Arkaş hayatını susarak anlamlandırıyor ve başka bir hayatı yaşıyor. Aslında hepimizin özlediği fakat aramaya bir türlü cesaret edemediği bir hayatı. Mesela eşlerin birbirlerinin sözlerinden değil gözlerinden anlaşacağı bir hayatı. Mesela bir annenin gülüşünden çıkan enerjinin hayatımızı anlamlandırdığı bir hayatı. Mesela bir dedenin beyaz sakallarından akan bilgeliği çözebilecek bir hayatı…
Müslümanın takva makamına ulaşması da bir yönüyle susmayı gerektirmiyor mu? Boş ve anlamsız şeylerden yüz çevirenler diye tanımlıyor Kur’an inananları. Çağımızda boş ve faydasız şeylerin çokluğunu göz önüne alacak olursanız “sukut”u neden bu kadar önemsediğim anlaşılacaktır. Yalnız burada bir yanlış anlamayı gidermek üzere şu açıklamayı da yapmam gerekiyor ki o da şudur: nasıl ki konuşmak eylemini boş ve dolu olarak niteliyorsak , susma eylemini de aynı şekilde kategorize etmeliyiz. Herhangi bir mana ifade etmeyen , gerçekte söyleyecek sözü olmadığı için susanlar ile Müslümanca bir bilinçle susanlar arasında elbette kocaman bir fark var. Bir de benim gibi A’rafta susanlar vardır belki. Onlar da söyleyecek sözlerinin boşluğa düşmesine razı olmadıklarından susmayı tercih ederler. Çünkü bilirler ki, ne kadar bilirsen bil ve ne kadar anlatırsan anlat; senin bildiğin karşıdakinin anladığı kadardır.
Akif İnan üstadım da suskunluğu “zaman” şiirinde şöyle ifade eder: “Susarak anlattım bütün gizliyi, Sakladım duygularımı ben konuşarak; En iyi anlatış artık susmaktır, Anladım bunu ben seni bilince.” Nurullah Genç de son olarak der ki: “Öyle uzun zaman sessiz kaldım ki, toprağın sesini duyacak kadar duyarlıyım şimdi…”
Yaratıldığın toprağa dönmeden önce
Bir kez sus
“derince”…
Sümeyra AKTAŞ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder